Türk insanı, 84 yılda 145 kat zenginleşti
Osmanlı Devleti'nden, dörtte üçü köylerde yaşayan ve tamamen ilkel koşullarda üretim yapan bir tarım toplumu devralan Türkiye Cumhuriyeti, 84'üncü yaşını doldururken, arada yaşadığı ekonomik kriz dönemlerine rağmen bu dönemde kaydettiği hızlı büyümeyle dünyanın 20 büyük ekonomisi arasına girerken, yurttaşlarının ortalama refah düzeyini 145 kat artırmayı başardı.
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1923 yılında 12.5 milyon olan nüfusu aradan geçen 84 yılda yaklaşık beş katlık artışla 73 milyona geldi. Kuruluşta nüfusun dörtte üçü köylerde yaşarken, bu denge tersine döndü. Yenilmiş, topraklarının büyük bölümünü yitirmiş, yıkılmış, harap bir imparatorluğun arta kalan toprakları üzerinde kurulduğunda; kara sabana dayalı ve kendi ihtiyacını karşılayacak üretimi yapmaktan bile uzak bir tarım toplumu olan Türkiye, aradan geçen sürede bir yandan Osmanlı'nın borçlarını öderken, aynı zamanda hızla kalkınarak 2000'li yıllarda sanayi ihracatçısı ve bölgesinin en güçlü ekonomisi haline geldi.
-MİLLİ GELİRDE 900 KATA YAKIN ARTIŞ
Türkiye nüfusunun 4.9 katlık artışla 12 milyon 475 bin kişiden 2007 projeksiyonlarına göre 73 milyon 875 bine çıktığı 1923-2007 döneminde gayri safi milli hasıla (GSMH) ise dolar bazında 864 kat arttı. Türkiye'nin 1923 yılında 565 milyon dolar olan milli geliri bu yılın tümünde 489 milyar dolara ulaşıyor. Ekonomide var olan yapısal sorunlar ve bazı yıllarda yaşanan krizlere rağmen büyümesini sürdüren Türkiye'nin 1923'te sadece 45 dolar olan kişi başına milli gelirinin bu yılın tümünde 6 bin 625 dolar olması bekleniyor. Buna göre Türk halkının ortalama refah düzeyini gösteren kişi başına gelirde 84 yıldaki artış 145 kata ulaşıyor.
-İHRACAT 100 MİLYAR DOLARI AŞTI
Türkiye Cumhuriyeti, kurulduğu 1923 yılında 51 milyon dolarlık ihracat ve 87 milyon dolarlık da ithalat gerçekleştirdi. Uzun yıllar korumacı ekonomi uygulayan Türkiye 24 Ocak kararlarıyla 1980'den sonra ekonomisini dünyaya açarak, ihracata dayalı büyüme modelini benimsedi. 1996 yılı başından itibaren AB ülkeleri ile gerçekleştirilen gümrük birliği de Türk sanayiini uluslar arası pazarlarda tam rekabete açtı. 2000'li yıllarda dış ticaret hacmindeki büyüme daha da hızlandı. Ancak bu süreçte ihracat ve ithalatta rekor artışlar yaşanırken, Türkiye'nin dış açıkları da hızla büyüdü. 2006 yılında ihracat 85.5 milyar, ithalat 139.6 milyar dolara ulaştı. Eylül sonu itibariyle son bir yılda 100 milyar doları aşan ihracatın bu yılın tümünde 104 milyar olması, ithalatın da 166 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Buna göre dış ticaret açığı 62 milyar dolara ulaşacak. Cari işlemler açığı da bu yıl 34 milyar dolar dolayında bekleniyor.
Cumhuriyet'in ilk yıllarında toplam ihracatın üçte ikisini tütün, kuru üzüm, pamuk, incir, fındık oluşturuyordu. Bu dönemde temel tüketim mallarını bile üretemeyen sadece tarım ürünleri ihraç edebilen bir ülke konumunda bulunan Türkiye'nin gelinen aşamada 100 milyar doların üzerinde beklenen yıllık ihracatının yüzde 80'den fazlasının sanayi ürünleri oluşturuyor. Türkiye 200'den fazla ülkeye ihracat yapıyor.
-BORÇLAR DA HIZLI BÜYÜDÜ
Türkiye Cumhuriyeti, dış borçlanmaya ilk kez 1932 yılında başvurdu. Türkiye'nin anılan yıl sadece 46.5 milyon dolar olan dış borcu, 1 milyar dolar sınırını ilk kez 1965 yılında aştı. Özellikle 1980'li yıllardan itibaren hızlı bir artış gösteren dış borç stoku bu yılın Haziran sonu itibariyle 226 milyar dolara kadar çıktı. 1933'ten itibaren içerden borçlanma yoluna giden Türkiye'nin iç borç stoku 1980'li yıllara kadar sembolik düzeylerde seyretti. Özellikle 1980'lerin sonlarından itibaren adeta katlanarak artmaya başlayan iç borç stoku, bu yıl Eylül sonu itibariyle 258 milyar YTL'ye ulaştı.
-EN İSTİKRARLI KALKINMA ATATÜRK DÖNEMİNDE
Türkiye, kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün yönetimindeki ilk 15 yılında, temel makro ekonomik göstergelerde oldukça istikrarlı bir tablo ortaya koydu. 1923-1938 döneminde bir yandan savaşın yaralarını saran ve düyun-u umumiye ödemelerini yerine getiren Türkiye, hızlı bir sanayileşme hamlesi yürüttü. Özel sermaye birikimi olmaması nedeniyle kamunun sanayileşmeye öncülük ettiği bu dönemde, nüfus yüzde 36 artarken, GSMH'da sabit fiyatlarla yüzde 192, dolar bazında yüzde 165 artış kaydedildi; kişi başına milli gelir ikiye katlandı. Enflasyon Atatürk dönemindeki 6 yılda negatif çıkarken, çoğu yılda da düşük seviyelerde kaldı. Böylece anılan dönemde fiyatlar kümülatif bazda yüzde 26.5 geriledi. "Ulu Önder" döneminde yıllık ihracat hacminde kaydedilen yüzde 125.5'lik artışa karşılık, ithalattaki artış yüzde 36.8'de kaldı, böylece dış ticaret açığı yüzde 90'a yakın düşürüldü. Atatürk öldüğünde sembolik tutardaki bir iç borcun yanı sıra Türkiye'nin sadece 146 milyon dolar dış borcu bulunuyordu. Atatürk döneminde, Türkiye Cumhuriyetinin siyasi ve ekonomik temelleri birlikte atıldı. Daha Cumhuriyet kurulmadan, 17 Şubat 1923'de İzmir'de toplanan İktisat Kongresi'nde özel girişimi teşvik eden "ılımlı korumacı" bir ekonomi anlayışı benimsendi. Daha sonra 1929 dünya ekonomik bunalımının etkisiyle devletçilik politikası öne çıkarılarak KİT'lerin temeli atıldı, devlet eliyle sanayileşme başladı. İlk plan uygulamasına 1934'te başlayan genç cumhuriyet, ulaştırmanın önemini kavrayarak, bir "demiryolu seferberliği" başlattı. Ulusal para politikasının yönetimi, yabancı sermayeli Osmanlı Bankası'nın elinden alınarak 11 Haziran 1930'da kurulan Merkez Bankası'na verildi.
-2. DÜNYA SAVAŞI'NIN OLUMSUZ ETKİLERİ
"Milli Şef dönemi" olarak adlandırılan 1939-1950 döneminde Türkiye'nin makro göstergeleri giderek kötüleşti. Bu bozulmada 1939'da patlak veren 2. Dünya Savaşı etkili oldu. Türkiye sıcak savaşa girmese de ekonomi cephesinde çetin bir savaş vermek zorunda kaldı. Anılan 12 yıllık dönemde kümülatif bazda yüzde 415'lik bir enflasyon yaşandı. Bu dönemde Türkiye sabit fiyatlarla kümülatif olarak sadece yüzde 15,6 büyüdü. Dış ticaret açığının yüzde 475 büyüdüğü bu dönemde, dış borç stoku da ikiye katlandı. Savaşın sarstığı ekonomik dengeleri kurma çabaları kapsamında temelde ticaret burjuvazisini vergilendirme amacıyla 1942-1944 arasında uygulanan "Varlık Vergisi", sosyal anlamda önemli tahribata olarak yol açtı.
-ÇOK PARTİLİ DÖNEMDE HEM ÜLKE HEM SORUNLAR BÜYÜDÜ
1950 seçimleriyle geçilen çok partili dönemde işbaşına gelip 1960 askeri darbesine kadar ülkeyi yöneten Menderes döneminde büyüme yeniden hızlanırken, enflasyon ve kamu açıkları da hızlı bir büyüme gösterdi. Anılan dönemde Türkiye nüfusu yüzde 32 oranında 7 milyon kişi artarken, sabit fiyatlarla kümülatif büyüme yüzde 84 oldu, 166 dolardan 359 dolara çıkan kişi başına milli gelirdeki artış da yüzde 115 düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde kümülatif enflasyon yüzde 162'ye ulaştı. İthal tüketim eğiliminin arttığı bu dönemde yıllık ihracat sadece yüzde 22 büyürken, ithalattaki büyüme yüzde 64'e, dış ticaret açığındaki de yüzde 539'a ulaştı. Daha çok Menderesli yıllarda kendini hissettirmeye başlayan cari işlemler açığındaki artış da yüzde 178 düzeyinde gerçekleşti. Anılan dönemde dış borç stoku 277 milyon dolardan 558 milyon dolara çıkarak ikiye katlandı. Bu dönemde demiryolu yerine kara yolları ön plana çıkarıldı.
-İKİ DARBE ARASI: 1960-1980 DÖNEMİ
Türkiye'nin daha çok koalisyon hükümetleriyle yönetildiği, Kıbrıs Barış Harekatı, 1974 petrol krizi gibi önemli olayların yaşandığı, ülkede siyasi gerginlik dozunun giderek arttığı 20 yıllık dönemde nüfusu yüzde 62 artışla 44 milyonu aşarken, Türkiye ekonomisi yüzde 155 büyüdü. Bu dönemde kişi başına milli gelir yüzde 329 artışla bin 500 doları aştı. Uygulanan popülist politikalarla kamu açıkları büyürken, fiyatlar 27 kat artış gösterdi. Yıllık ihracat 8 kat artarken, ithalatın 16 kat arttığı bu dönemde yıllık dış ticaret açığı 33 kat, cari açık 23 kat, dış borçlar 28 kat arttı.
-24 OCAK KARARLARI:EKONOMİDE RADİKAL DÖNÜŞÜM
Türkiye'nin 24 Ocak kararlarıyla ekonomisini adım adım dünyaya açtığı, ekonomide köklü değişim süreci yaşanan 1980 sonrası dönemde Türkiye ekonomisine hızlı büyüme, yüksek enflasyon, hızla büyüyen kamu açıkları damgasını vurdu. 24 Ocak 1980'de alınan kararlarla ekonomi politikasında köklü değişiklikler yapan Türkiye, ithal ikameci ve dışa kapalı ekonomiden dışa açık serbest piyasa düzeni ve serbest kura geçti. Özellikle Turgut Özal'ın iş başında olduğu 1980'lerin ikinci yarasında bu yönde önemli mesafe kaydedildi. 1980'den bu yana olan dönemde milli gelir sabit fiyatlarla yüzde 319 büyürken, kişi başına milli gelir yüzde 331 artışla 65 bin doları aştı. Anılan dönemde ihracat 34 kat, ithalat 20 kat, dış ticaret açığı 11.4 kat, cari işlemler açığı 9 kat arttı. Anılan 27 yıllık dönemde enflasyon rekor boyutlara ulaştı. Özellikle 1983 başından bu yana, TÜFE bazında kümülatif enflasyon yüzde 3 milyon oranına yaklaştı. Bu dönemde Türkiye'nin dış borç stoku yaklaşık 13 kat, dolara cinsinden karşılığına göre iç borçlar ise 223 kat artış gösterdi. Türkiye bu dönemde 1994, 1998-1999 ve 2001 olmak üzere büyük kriz dönemleri yaşadı. Özellikle siyasi istikrarsızlık algılamasına bağlı sıcak para kaçışıyla patlak veren 2001 krizinin vurduğu bankacılık sektörünün faturası kamuya çıktı. Mali yapısı bozulan çok sayıda banka Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) bünyesine alınırken bu operasyonun kamuya maliyeti 50 milyar dolara yaklaştı. Ekonomisini düzeltmek için IMF ile stand-by programı yürüten Türkiye, AB ile ilişkilerde de önemli mesafe kaydetti, Türkiye, 1996 yılında AB ile gümrük birliğini gerçekleştirdi. Gümrük birliği sonrası yaşanan ithalat patlamasına karşın, Türkiye'nin rekabet gücü arttı. AB ile 2005 yılında tam üyelik müzakerelerinin başlaması, doğrudan yabancı sermaye akımlarının Türkiye'ye yönelmesinde etkili oldu.
Konu: TÜRK İNSANI! 
Cuma Şub. 01, 2008 11:33 am
Çok güzel paylaşım..Ellerine sağlık 
